چارچوبی زبانشناختی برای تحلیل ترجمه شعر از عربی به فارسی: بر مبنای نظریه فرمالیسم

Authors

Abstract:

این پژوهش از دیدگاه زبان‌شناختی به این مسأله می‌پردازد که ترجمه‌ی شعر چگونه ماهیت زبانیِ شعر عربی و مؤلفه‌های سازنده‌ی آن را به زبان فارسی منتقل می‌کند؟ روش پژوهش تحلیلی- تطبیقی است. در بخش تحلیلی، ابتدا برمبنای نظریه‌ی فرمالیسم ماهیت شعر و چهار مؤلفه‌ی سازنده‌ی آن (هنرسازه‌ها، نظام، ریتم، و درون‌مایه) تبیین می‌شوند. سپس با مطالعه‌ی نمونه‌هایی از ترجمه‌ی شعر از عربی به فارسی، چارچوبی زبان‌شناختی برای تحلیل این کنش طرح می‌شود. این تحلیل نشان می‌دهد ترجمه برای حفظ ماهیت شعر عربی در زبان فارسی، نقش شعریِ زبان را در زبان فارسی فعال می‌کند تا اثری تولید کند که از نظر نحوه‌ی کاربست عناصر زبانی با اثر اصلی معادل باشد. این تعادل از طریق بازآفرینیِ چهار مؤلفه‌ی سازنده‌ی فرم شعر عربی در قالب فرم شعر فارسی حاصل می‌شود. در بخش تطبیقی، مطالعه‌ی نمونه‌هایی از قصیده‌ی لامیة العجم همراه با ترجمه‌ی فارسی آن، چگونگیِ این بازآفرینی را عملا نشان می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چارچوبی نظری برای داوری در باب اخذ در شعر بر مبنای نظریۀ نظمِ عبدالقاهر جرجانی و نظریۀ فرمالیسم روسی

این مطالعه می­کوشد چارچوبی نظری برای داوری در باب وقوع اخذ در شعر طرح کند. پرسش این است که با چه معیاری می­توان حکم به وقوع اخذ در شعر متأخر از شعر متقدّم داد و با چه روشی می­توان نحوۀ این اخذ را ارزیابی کرد؟ روش مطالعه تحلیلی – تطبیقی است. ابتدا با نگاهی انتقادی روند مطالعات سرقت شعری در سنت بلاغت عربی بازخوانی می­شود. در این بازخوانی تأکید می­شود که عبدالقاهر جرجانی در ضمن مباحث مربوط به نظریۀ...

full text

تحلیل اعتراض نحوی در ترجمه شعر عربی

شعر، دارای ساختاری خاص است و مواردی از قبیل اعتراض یا  فصل نحوی، از ویژگی­های این ساختار است. اعتراض نحوی، به این معنی که کلامی در یک جمله، با قبل و بعد خود هیچ گونه تعامل لفظی ندارد. تبیین این ویژگی موجب تسهیل درک معنای ظاهری یک بیت و ترجمۀ آن است. در این نوشتار با اشاره به سابقۀ مقولۀ اعتراض در نحو عربی و تبیین مفهوم لغوی و اصطلاحی و برشمردن انواع معترض‌ها در نثر و نظم، پاره‌ای از مصداق های ...

full text

رویکردی زبانشناختی به ترجمه

زبانشناسی که معمولاً به عنوان علم زبان تعریف می‌شود ، به خاطر مختص بودن زبان به نوع انسان ، با بسیاری از حوزه‌های دیگر مطالعات و علوم انسانی ارتباط نزدیکی دارد. مطالعات ترجمه را با توجه به ماهیت مسایل مورد بحث در آن می‌توان نزدیکترین حوزه به زبانشناسی یا مطالعة علمی زبان دانست . مشترکات زبان و ترجمه آن قدر زیاد و پیوندشان چنان محکم است که در موارد زیادی نمی‌توان آنها را  بی‌نیاز از هم دانست .   ...

full text

نظریه سیستم‌ها: چارچوبی برای تحلیل ‏

بسیاری از اندیشمندان روابط بین‌الملل بر این باورند که بحث درخصوص «نظریه سیستم‌ها» یکی از مباحث پایه‌ای در معرفت روابط بین‌الملل محسوب می‌گردد. این مبحث فکری و نظری آنگاه که در ارتباط با نظام‌های بین‌المللی به‌کار برده می‌شود، هدفش تبیین نظام‌های غالب در برهه‌های مختلف زمانی در صحنه‌های بین‌المللی می‌باشد. گسترش مناسبت میان ملت‌ها، ازدیاد سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، حجم سرسام‌آور اطلاعات، ...

full text

کاربرد تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمه از عربی به فارسی

رویکرد گفتمانی برخلاف نگرش متن محور،همه عوامل مؤثر در شکل گیری معنا در متن را مورد توجه قرار می دهد و علاوه بر جنبه های زبانی متن، بافت موقعیتی و در کل فرازبان را نیز در نظر می گیرد و در نوع انتقادی آن به ایدئولوژی و روابط قدرت به عنوان عامل جهت دهنده به متن توجه می شود؛ چنین رویکردی بر خلاف نگرش جزئی نگر متن محور، شناختی همه جانبه از متن به مترجم می دهد. بر این اساس، نگارنده در مقاله حاضر برآن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 29

pages  147- 173

publication date 2017-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023